علت و درمان درد انگشتان پا و زیر پنجه(متاتارسالژی)

تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۲

متاتارسالژی بیماری است که در آن قسمت زیر پنجه پا دردناك و ملتهب می‌شود و اگر فردی در فعالیت‌هایی شامل دویدن و پریدن شرکت کند ممکن است متاتارسالژی را پیشرفت دهد. علل دیگری نیز برای این اختلال وجود دارد ازجمله ناهنجاری‌های پا و کفش‌هایی که بیش‌ازحد تنگ یا خیلی گشاد هستند. اگرچه متاتارسالژی به‌طور کلی جدی نیست، می‌تواند شما را با مشکل روبه‌رو کند. خوشبختانه درمان‌های خانگی مانند استفاده از یخ و استراحت اغلب علائم را از بین می‌برند. استفاده از کفش و کفی مناسب که ضربه را جذب کند و قوس پا را حمایت کند می‌تواند از مشکلات ناشی از متاتارس جلوگیری کند یا آن‌ها را به حداقل برساند.

علل

گاهی اوقات تنها یک عامل می‌تواند به درد انگشتان پا منجر شود ولی اغلب عوامل متعددی تأثیرگذار هستند، ازجمله:

• تمرین یا فعالیت شدید: بسیاری از دوندگان در معرض خطر متاتارسالژی قرار می‌گیرند، عمدتاً به این دلیل که جلوی پا در هنگام دویدن فرد نیروی قابل‌ توجهی را جذب می‌کند اما به‌طور کلی هر ورزشکاری در معرض خطر است به‌خصوص اگر کفش مناسب و یا اندازه نباشد.
• شکل پا: قوس زیاد و همچنین انگشت دوم پا که از انگشت شست بلندتر است می‌تواند فشار زیادی را بر روی متاتارس وارد کند که باعث می‌شود نسبت به حالت عادی وزن بیشتری بر دومین استخوان متاتارس منتقل شود.
• ناهنجاری‌های پا: استفاده از کفش‌های خیلی تنگ یا پاشنه بلند باعث می‌شود که پا شکل اصلی خود را از دست بدهد. همچنین انگشت چنگالی، تورم و ضربه‌های ناگهانی و پینه در انگشت بزرگ پا می‌تواند متاتارسالژی را ایجاد کند. میخچه در انتهای پا علت دیگر متاتارسالژی است.
• اضافه وزن: از آنجا که اکثر وزن بدن هنگام حرکت به سمت جلو پا منتقل می‌شود وزن اضافی باعث فشار بیشتر بر روی متاتارس می‌شود. از دست دادن وزن اضافی ممکن است علائم را کاهش داده یا کاملاً از بین ببرد.
• کفش نامناسب: کفش پاشنه بلند که وزن اضافی را روی جلوی پا قرار می‌دهد علت شایع متاتارسالژی در زنان است. کفش‌های جلو باریک یا کفش‌های ورزشی که دارای حمایتگر و پد پشتیبانی نیستند نیز می‌تواند باعث ایجاد مشکل شوند.
• شکستگی: شکستگی‌های کوچک در متاتارس ها یا استخوان‌های پا می‌تواند دردناک باشد و طریقه‌ی راه رفتن فرد را تغییر دهد.
• مورتون نوروما: رشد غیرطبیعی بافت فیبرهای اطراف عصب معمولاً بین سر استخوان سوم و چهارم متاتارسال رخ می‌دهد. این اختلال باعث ایجاد نشانه‌هایی شبیه به متاتارسالژی می‌شود و همچنین می‌تواند به شکستگی متاتارس کمک کند.
• آرتریت التهابی: مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس

علائم

علائم متاتارسالژی عبارت‌اند از:

• درد و سوزش شدید در زیر انگشتان پای بیمار
• دردی که هنگام ایستادن، دویدن، کشش پا و انگشتان و یا پیاده‌روی، به‌خصوص با پای برهنه روی سطح سفت ایجاد می‌شود و در صورت استراحت کاهش می‌یابد.
• درد ناگهانی انگشتان پا، بی‌حسی یا سوزش در زیر انگشتان پا
• احساس وجود سنگ‌ریزه در کفش بیمار

تشخیص

پزشک برای تشخیص منشأ درد انگشتان کف پای بیمار، از حالت ایستاده و نشسته بررسی می‌کند و اطلاعات در مورد شیوه زندگی و سطح فعالیت بیمار را جمع آوری می‌کند. اسکن استخوان و سونوگرافی می‌توانند علل دیگری که باعث درد زیر انگشتان پا می‌شوند و ارتباطی با متاتارسالژی ندارند را شناسایی کنند. همچنین، برای تشخیص علت درد در مناطق متاتارس و کنار پا، ممکن است از ام آر آی و تست‌ها و روش‌های دیگری استفاده شود. در نهایت، پزشک مناسب تشخیص و درمان را تعیین خواهد کرد.

درمان

ممکن است تنها اقداماتی مثل استراحت، تغییر کفش و استفاده از پد متاتارس کافی نباشد و بیمار باید به روش جراحی استخوان‌های متاتارس خود را خارج کند. این موارد نادر هستند و زمانی که درد انگشتان کف پا را تسکین نمی‌دهد و متاتارسالژی همراه با اختلالات دیگر پا مانند انگشت چکمه است، جراحی ممکن است به کار گرفته شود.

استراحت کنید

با استراحت و کاهش فشار پا از آسیب بیشتر جلوگیری کنید. پ پس از مدتی ایستادن یا راه رفتن پا را برای مدتی بالا نگه دارید. بیمار ممکن است برای مدتی از ورزش مورد علاقه خود دور بماند اما می‌تواند تمرینات کم‌فشار مانند شنا و دوچرخه‌سواری را ادامه بدهد.

قرار دادن یخ در منطقه آسیب‌دیده

روزانه چندین بار یک بسته یخ را در حدود 20 دقیقه بر روی منطقه آسیب‌دیده قرار دهید. برای محافظت از پوست بسته یخ را در یک حوله نازک قرار دهید.

وزن مناسب

اگر فرد دچار اضافه وزن است رژیم سالم و متعادل و انجام تمرینات منظم کم‌فشار می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.

دارو

برای کاهش درد انگشتان کف پا و التهاب، می‌توانید از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا آسپرین استفاده کنید. بیمارانی که مبتلا به نروما بین انگتان هستند، می‌توانند از یک بلوک عصبی به همرا استروئیدهای طولانی‌مدت استفاده کنند. اما افرادی که متاتارس اولیه دارند، از این نوع تزریق‌ها سود کمتری خواهند برد.

کفش مناسب

استفاده از کفش و کفی مناسب درمانی مؤثر برای متاتارسالژی می‌باشد. کفش‌هایی که به‌ تنهایی و بدون استفاده از کفی طبی و مناسب پوشیده می‌شوند ممکن است درد انگشتان کف پا را تسکین ندهند. کفش‌های خیلی تنگ یا بیش‌ازحد گشاد نپوشید و پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند را محدود کنید. کفش مناسب با ورزشی که انجام می‌دهید بپوشید. سعی کنید کفش‌های تخت که دارای فضای مناسب دارند و دارای صندل راحت هستند استفاده کنید. کفش مناسبی را پیدا کنید که وزن و فشار را به‌طور مساوی در همه‌ی قسمت‌های پا تقسیم کند و آن را روی انگشتان پا و پا قرار ندهد. کفش‌های کهنه را تعویض کنید زیرا آن‌ها می‌توانند وضعیت را خیلی بدتر کنند.

پدهای متاتارس

این پدهای در کفش‌های بیمار و دقیقاً قبل از استخوان متاتارس قرار می‌گیرند تا فشار موجود در ناحیه دردناک را کاهش دهد. پدهای متاتارس استخوان‌های پا را جدا کرده و فشار روی متاتارس ها را از بین می‌برد.

کفی حمایتگر از قوس پا

اگر پدها به بهبود وضعیت کمک نکنند استفاده از کفی حمایتگر از قوس برای کاهش فشار در استخوان‌های متاتارس توصیه می‌شود تا عملکرد پا را بهبود بخشد. بیمار می‌تواند این کفی‌ها را بدون نسخه خریداری کند یا آن‌ها سفارش دهد. افراد با قوس زیاد که درد ناشی از متاتارسالژی را تجربه می‌کنند به کفش و کفی‌های طبی مناسب پاسخ خوبی می‌دهند.

فیزیوتراپی

تمرکز اصلی درمان بر روی بازسازی بیومکانیک طبیعی و کاهش فشار در ناحیه موردنظر است. درمان با التیام و کاهش فشار می‌تواند باعث کاهش التهاب شود. زمانی که درد انگشتان کف پای بیمار رفع شود تمرینات ایزومتریک، ایزوتونیک و ایزوکنتیک برای تقویت بدن شروع می‌شود. با از بین رفتن التهاب تمرینات حرکتی منفعل به تمرینات فعال تبدیل می‌شود.