تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۲
زگیل کف پا، یک توده کوچک اضافی از گوشت است که معمولاً در پاشنه پا یا مناطق دیگری از پا که وزن بدن را تحمل می‌کند، شکل می‌گیرد. همچنین، فشار ناشی از وزن می‌تواند باعث رشد زگیل پا در لایه داخلی پوست زیر پینه‌ها (لایه ضخیم و سفت پوست) شود. اغلب زگیل‌ها خطرناک نیستند و معمولاً بدون درمان خودبخود بهبود می‌یابند. درمان زگیل‌های پا چالش‌برانگیز است زیرا بیشتر زگیل‌ها در لایه سطحی پوست قرار دارند. حتی اگر درمان زگیل با موفقیت انجام شود، ممکن است زگیل پا دوباره شکل گیرد. برای برداشت و درمان زگیل، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری زگیل پا
زگیل کف پا در اثر ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV در خارجی‌ترین لایه پوست کف پای بیمار ایجاد می‌شود. هنگامی که ویروس از راه یک بریدگی کوچک یا شکاف یا از راه نقاط ضعیف کف پا وارد بدن شود، زگیل به وجود می‌آید.
ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV بسیار رایج است و بیش از صد نوع ویروس پاپیلوما وجود دارد. اما فقط تعدادی از این ویروس‌ها باعث ایجاد زگیل در پا می‌شوند. دیگر انواع ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV باعث ایجاد زگیل در قسمت‌های دیگر پوست یا روی غشاهای مخاطی می‌شوند.
عوامل خطرساز
تمام افراد ممکن است به زگیل کف پا مبتلا شوند اما زگیل کف پا بیشتر در افراد زیر ایجاد می‌شود:
- کودکان و نوجوانان
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
- افرادی که در گذشته زگیل کف پا داشته‌اند.
- افرادی که با پای برهنه در محل‌هایی که احتمال وجود ویروس زگیل زیاد است، مثل اتاق رختکن، راه می‌روند.
راه‌های انتقال ویروس
سیستم بدن هر فرد به ویروس پاپیلوما یا HPV به صورت متفاوتی واکنش نشان می‌دهد. همه افراد مبتلا به زگیل کف پا نمی‌شوند. حتی اعضای یک خانواده نیز به ویروس پاپیلوما با واکنش‌های متفاوت پاسخ می‌دهند. ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV که باعث زگیل کف پا می‌شود، به طور قابل توجهی واگیردار نیست. بنابراین، ویروس به راحتی از طریق تماس مستقیم از یک فرد به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. با این حال، ویروس پاپیلوما در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کند. بنابراین، افرادی که برهنه در اطراف استخر یا اتاق‌های رختکن قدم می‌زنند، ممکن است به ویروس پاپیلوما مبتلا شوند. اگر عفونت از محل اولیه به مناطق دیگری از بدن منتقل شود، می‌تواند باعث ایجاد زگیل‌های بیشتر شود.
علائم
علائم و نشانه‌های زگیل کف پا عبارتند از:
- یک زخم گوشتی کوچک زبر در کف پا که معمولا زیر انگشتان، سینه پا یا پاشنه پا ایجاد می‌شود.
- پوست سفت و ضخیم در نقطه مشخصی روی پوست، اطراف محل رشد زگیل پا
- نقاط ریز سیاه، که معمولا دانه‌های زگیل نامیده می‌شوند اما در حقیقت رگ‌های خونی بسته شده و بسیار کوچک هستند.
- زخمی که خطوط و شیارهای طبیعی پای فرد را تخریب کرده است.
- احساس درد یا حساسیت در هنگام راه رفتن
تشخیص
در اکثر موارد، پزشک با استفاده از روش‌های زیر می‌تواند زگیل کف پا را تشخیص دهد:
- معاینه زخم
- تراش زخم به وسیله یک چاقوی جراحی و جستجو برای یافتن نقاط کوچک تیره یا همان رگ‌های خونی ریز بسته
- برداشت نمونه از زخم و فرستادن نمونه به آزمایشگاه برای تجزیه و بررسی
درمان زگیل کف پا
اکثر زگیل‌های کف پا بی خطر هستند و بدون نیاز به درمان، پس از یک تا دو سال خودبخود بهبود می‌یابند. اما اگر زگیل کف پا دردناک باشد یا در حال گسترش باشد، بیمار می‌تواند با استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه یا درمان‌های خانگی، زگیل را درمان کند. برای رفع کامل زگیل، ممکن است نیاز به چندین جلسه درمانی باشد و همچنین ممکن است زگیل دوباره بروز کند.
اگر روش‌های مراقبتی مفید نبودند، بیمار باید با پزشک خود در مورد استفاده از روش‌های درمانی زیر مشورت کند:
داروهای لایه بردار قوی (اسید سالیسیلیک)
داروهای قوی تجویزی دارای اسید سالیسیلیک، به تدریج لایه‌هایی از زگیل را برمی‌دارند. همچنین ممکن است سیستم ایمنی بیمار را نیز تقویت کنند تا بتواند با زگیل مبارزه کند.
پزشک به بیمار توصیه می‌کند که در خانه به طور منظم داروها را استفاده کرده و هر چند وقت یکبار برای معاینه به مطب مراجعه کند.
داروهای فریز کننده (کرایوتراپی)
سرمادرمانی در مطب پزشک انجام می‌شود، به این صورت که نیتروژن مایع توسط اسپری یا سوآب پنبه‌ای به زگیل پا زده می‌شود. این روش دردناک است، بنابراین پزشک ابتدا از داروی بی حسی روی موضع استفاده می‌کند.
نیتروژن مایع باعث ایجاد یک تاول در اطراف زگیل می‌شود و بافت مرده در عرض یک هفته یا بیشتر به صورت پوسته پوسته در می‌آید. همچنین سرما درمانی سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا با ویروس‌ها مبارزه کند. بیمار باید هر دو تا چهار هفته یکبار برای تکرار درمان به مطب مراجعه کند، تا زمانی که زگیل از بین برود. برخی از مطالعات ثابت کرده‌اند که درمان ترکیبی سرما درمانی و اسید سالیسیلیک موثرتر از منحصرا سرمادرمانی است اما مطالعات بیشتری نیاز است.
اگر اسید سالیسیلیک و داروی فریز کننده برای درمان موثر نبودند، پزشک استفاده از یک یا چند روش زیر را توصیه می‌کند:
اسیدهای دیگر
پزشک سطح زگیل را تراشیده و اسید تری کلرواستیک را با یک خلال دندان چوبی برروی زگیل می‌زند. بیمار باید هر هفته یا بیشتر برای تکرار درمان به مطب مراجعه کند. عوارض جانبی این درمان شامل سوختگی و سوزش است. ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند که بین دفعات مراجعه، از اسید سالیسیلیک نیز بر روی زگیل استفاده کند.
درمان سیستم ایمنی
در این روش با استفاده از داروها یا محلول‌هایی، سیستم ایمنی بیمار را تحریک می‌کنند تا با زگیل ویروسی مبارزه کند. ممکن است پزشک یک آنتی ژن به زگیل تزریق کند یا محلول یا پمادی بر روی زگیل بزند.
جراحی کوچک
پزشک با استفاده از یک سوزن الکتریکی (الکترودسیکاسیون- بی‌آب کردن بافت به وسیله جریان پرفرکانس یک قطبی از راه یک الکترود سوزنی‌شکل)، زگیل کف پا را می‌برد یا آن را تخریب می‌کند. این کار دردناک است، بنابراین پزشک ابتدا از یک داروی بی حسی بر روی موضع استفاده می‌کند. از آنجا که جراحی مستلزم ایجاد شکاف و زخم است، معمولا استفاده از این روش توصیه نمی‌شود مگر اینکه روش‌های دیگر درمان موثر نباشند.
درمان با لیزر
لیزر، رگ‌های خونی کوچک بسته شده را می‌سوزاند. با سوزاندن رگ‌ها، بافت عفونی از بین رفته و زگیل کف پا برطرف می‌شود. در این روش، درمان باید هر سه تا چهار هفته یکبار تکرار شود. شواهد موجود برای تایید اثر این روش کم هستند و این روش با درد و ایجاد زخم همراه است.
واکسن
واکسن ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV توانسته است با موفقیت زگیل پا را درمان کند، اگر چه این واکسن برای از بین بردن ویروس زگیل تهیه نشده است.
درمان خانگی
استفاده از نوار چسب برزنتی نوعی درمان خانگی است. استفاده از نوار چسب برزنتی برای رفع زگیل پا روشی بی خطر است اما تاثیر آن ثابت نشده است. برای استفاده از نوار چسب برزنتی، زگیل را با نوار چسب نقره‌ای بپوشانید و هر چند روز یکبار نوار چسب را تعویض کنید. در هنگام تعویض نوار چسب، زگیل را بشویید و به آرامی بافت مرده را به وسیله سنگ پا یا سوهان بتراشید. سپس اجازه دهید زگیل پا چند ساعت در معرض هوای آزاد باشد تا خشک شود و بعد یک نوار چسب دیگر روی زگیل یزنید.
پیشگیری
برای کاهش خطر ایجاد زگیل کف پا موارد زیر را رعایت کنید:
- از تماس مستقیم با زگیل‌ها، حتی با زگیل‌های خودتان، خودداری کنید. پس از لمس زگیل‌ها، دستانتان را خوب بشویید.
- پاهایتان را تمیز و خشک نگه دارید. هر روز کفش‌ها و جوراب‌هایتان را عوض کنید.
- با پاهای برهنه در اطراف استخر یا اتاق‌های رختکن راه نروید.
- زگیل‌ها را نخراشید و زخم نکنید.
- از سنگ پا، سوهان یا ناخنگیرهایی که دیگران برای پوست و ناخن‌های سالم استفاده می‌کنند، استفاده نکنید.
