قارچ ناخن: درمان تغییر رنگ ،ضخیم شدن و درد ناخن بعلت عفونت

تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۲

قارچ ناخن یک بیماری شایع است که باعث ظاهر شدن لکه‌های سفید یا زرد زیر نوک ناخن دست یا پا می‌شود. با گسترش عفونت قارچی، ناخن ممکن است تغییر رنگ دهد، ضخیم شود و لبه‌هایش خرد شود. این بیماری می‌تواند چندین ناخن را تحت تأثیر قرار دهد و به آن اونیکومایکوز هم گفته می‌شود. همچنین وقتی قارچ نواحی بین انگشتان پا و پوست را آلوده کند، به آن بیمار پای ورزشکار یا tinea pedis می‌گویند. انجام تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند به جلوگیری از عفونت قارچی ناخن کمک کند، از جمله مراقبت مداوم و تمیز نگه داشتن ناخن‌ها و جلوگیری از آسیب دیدن پوست اطراف ناخن‌ها.

برای دانستن بیشتر درباره‌ی علت، علائم و درمان قارچ ناخن ادامه‌ی مطلب را بخوانید.

علل عفونت قارچی 

با افزایش سن، ناخن شکننده و خشک می‌شود. این منجر به شکستن ناخن‌ها و ورود باکتری‌های بیشتر به ناخن‌ها می‌شود. به همین دلیل است که عفونت ناخن در افراد مسن بیشتر از کودکان است، حتی اگر کودکان زمان بیشتری را در فضای باز با کفش بسته و جوراب می‌گذرانند. به غیر از پیری ناخن عواملی از جمله گردش خون و سیستم ایمنی ضعیف و نگهداری نامناسب دست و پا این عفونت‌ها را تقویت کرده و باعث ایجاد قارچ می‌شوند.

با این حال، عوامل خاص دیگری وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش دهد. این موارد شامل:

تعریق شدید

افرادی که بیشتر عرق می‌کنند یا بدنشان بوی بد می‌دهد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ناخن هستند. زیرا دست و پاهای آنها به دلیل تعریق زیاد مرطوب و گرم می‌شود که این شرایط ایده‌آلی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند.

داشتن سابقه بیماری پای ورزشكار

به محض بروز عفونت قارچی، به احتمال زیاد با گذشت زمان بارها و بارها اتفاق خواهد افتاد. از آنجا که باکتری‌ها با سرعت بسیار بالایی تکثیر می‌شوند، ریشه کن کردن تمام باکتری‌ها از بدن تنها ممکن نیست، بنابراین تنها راه حل ایجاد شرایطی است که اجازه می‌دهد رشد باکتری‌ها در زیر سطح خطرناک متوقف و کنترل شود.

پابرهنه راه رفتن 

همانطور که پوشیدن چکمه‌های بسته بیشتر خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی را ایجاد می‌کند، راه رفتن با پای برهنه نیز می‌تواند به همان انداره خطرناک باشد. به ویژه در مناطق مرطوب، مانند استخرهای شنا، کلبه‌های ساحلی، سالن‌های ورزشی و توالت‌های عمومی که شرایط مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم است. باکتری‌ها در چنین شرایطی از میزبانی به میزبان دیگر منتقل می‌شوند.

آسیب پوستی یا ناخن 

بخش آسیب دیده از ناخن یا پوست اطراف ناخن احتمالاً مورد حمله باکتری‌ها قرار می‌گیرد، که این فرایند به پسوریازیس معروف است. در این بیماری، سلول‌های پوستی به سرعت تقسیم می‌شوند تا آسیب پوست را جبران کنند و این تقسیم سریع سلول‌ها باعث تشکیل سلول‌های اضافی پوست می‌شود که یک پوشش سخت و تکه‌ای روی پوست ایجاد می‌کند. پسوریازیس یک بیماری مزمن است که اغلب دوره‌های تشدید و آرامش دارد.

بهداشت ضعیف

احتمالاً شایع‌ترین دلیل عفونت‌های مکرر انگشتان دست و پا بهداشت ضعیف است. شستن پا و دست‌ها به از بین بردن آلودگی‌ها و باکتری‌های جمع شده روی پوست در طول روز کمک می‌کند. حتی وقتی پوست ما احساس خشکی و تمیزی می‌کند، این باکتری‌ها ممکن است هنوز وجود داشته باشند و با رسیدن به شرایط مطلوب، بهخوبی رشد کنند و باعث عفونت شوند. همچنین توصیه می‌شود برای شستن دست و پا، روزی دو بار از صابون ضد باکتری استفاده کنید.

علائم قارچ ناخن چیست

قبل از تشخیص پزشکی، علائمی وجود دارد که می‌تواند از نظر احتمال عفونت بررسی شود. این علائم رایج تقریباً در همه انواع عفونت‌های قارچی ناخن انگشتان دست و پا وجود دارد و شامل:

• تغییر رنگ ناخن: این اولین علامتی است که در هنگام عفونت قارچی مشاهده می‌شود. ممکن است کمی تغییر رنگ در کل ناخن یا لکه‌های سفید یا زرد روی ناخن ایجاد شود. در بعضی موارد، کل ناخن به یک رنگ تیره زشت تبدیل می‌شود که ممکن است به نظر نیز یک لخته خون باشد.
• ناخن ضخیم و ترک خورده: یک ناخن آلوده به وضوح ضخیم و شکننده‌تر از قبل به نظر می‌رسد. در اثر برخورد جزئی با هر سطح، ناخن ممکن است از ترس جدا شدن آسیب ببیند. مخدوش یا خارج از فرم: شکل نامنظم ناخن ممکن است نشانگر عفونت قارچی باشد.
• بوی کمی ناخوشایند: عفونت ناخن در اثر باکتری و تجمع قطعات شکسته ناخن و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شود. همه این ترکیبات بوی بد ایجاد می‌کند. در موارد شدید حتی ممکن است قارچ ناخن مایعی با بوی بد را ترشح کند که هم دردناک است و هم بوی بد شفافی دارد.
• درماتوفیتیدها: یکی دیگر از علائم کمتر شایع قارچ ناخن شامل ضایعات پوستی عاری از قارچ به نام درماتوفیتیدها است. این قطعات پوستی مانند بثورات ظاهر می‌شوند و ممکن است از نقطه عفونت فاصله داشته باشند.

چه افرادی به احتمال زیاد به عفونت‌های قارچی مبتلا می‌شوند؟ 

مردان در مقایسه با زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی هستند. دلیل آن هم ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن در مقابل جلوگیری از بروز عفونت قارچ در مقایسه با زنان است و گفته می‌شود زنان دارای سیستم ایمنی قوی‌تری نسبت به مردان هستند.

افراد مسن شانس بیشتری برای ابتلا به عفونت انگشت و ناخن پا دارند. این به دلیل سیستم گردش خون ضعیف آنها است زیرا آنتی بادی‌های ما در خون وجود دارند بنابراین سرعت گردش خون ضعیف‌تر منجر به کاهش سرعت رسیدن آنتی بادی‌ها به محل مورد نظر می‌شود. علاوه بر این، ناخن‌های ما نیز با افزایش سن آهسته‌تر رشد کرده و ضخیم می‌شوند.

افرادی که از دیابت رنج می‌برند بیشتر دچار عفونت پا می‌شوند. زیرا قدرت بهبودی افراد مبتلا به دیابت به دلیل سطح غیر طبیعی قند خون به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد. سطح قند افزایش یافته منجر به ایمنی ضعیف می‌شود بنابراین بیشتر در معرض عفونت‌های باکتریایی است.

علاوه بر این، اگر شما به طور مرتب ناخن مصنوعی یا لاک ناخن استفاده می‌کنید که با چند نفر مشترک است یا دچار آسیب ناخن هستید، احتمال حمله باکتری و ایجاد عفونت بیشتر است. همچنین، شنا در استخرهای عمومی، بازدید از مکان‌های باتلاقی، رطوبت بالا و پوشیدن کفش‌های بسته مانند چکمه و کفش تنیس و دستکش باعث ایجاد عفونت قارچی در ناخن‌ها و انگشتان پا می‌شود.

تشخیص قارچ ناخن پا 

فرد مبتلا به راحتی می‌تواند عفونت قارچی انگشتان پا و انگشتان دست را تشخیص دهد. با این حال، در برخی موارد، مردم نمی‌دانند که به عفونت مبتلا شده اند و به روال روزانه خود ادامه می‌دهند که منجر به بدتر شدن وضعیت می‌شود. دلیل اصلی این بی اطلاعی این است که در مراحل اولیه عفونت ناخن، مانند هر آسیب ناخن دیگری به نظر می‌رسد که با گذشت زمان برطرف می‌شود و حتی صدمه ای هم نمی‌زند. هرگونه تغییر غیرطبیعی در ناخن‌ها باید از نظر پزشکی بررسی شود.

این بیماری به راحتی قابل تشخیص است. علائم اولیه شامل زردی یا ایجاد لکه‌های رنگی مختلف بر روی ناخن‌ها است. ناخن همچنین ممکن است شکننده تر از حد معمول باشد و هنگام لمس یا فشار دادن ممکن است آسیب ببیند. اگر احساس می‌کنید این علائم یا برخی از آنها وجود دارد توصیه می‌شود بلافاصله به یک متخصص پوست مراجعه کنید وضعیت شما را دقیق تر بررسی کرده و به نتیجه برسد. پزشک از شما در مورد علائم سوال می‌کند و همچنین ممکن است ناخن را زیر میکروسکوپ بررسی کرده و با انجام یک سری آزمایشات آزمایشگاهی، عفونت‌های قارچی را تشخیص دهد.

درمان 

درمان‌های قارچ ناخن از نوع تا مرحله عفونت و شدت آن متفاوت است. مهم است که درک کنیم قارچ ناخن دست و پا می‌تواند یک عفونت دردناک باشد. پس از آلوده شدن، بهبودی کامل بیمار هفته‌ها طول می‌کشد. دلیل اصلی این مسئله این است که مردم چقدر جدی برنامه درمانی را جدی بگیرند و متأسفانه می‌توانند دوباره به رفتارها و عادات ناسالم برگردند و شرایط را بدتر کنند. افرادی که از قارچ ناخن پا رنج می‌برند اغلب ادعا می‌کنند که آنه‌ا طبق تجویز هفته‌ها داروهایی را مصرف کرده‌اند اما به نظر نمی‌رسد که عفونت از بین برود. رایج‌ترین روش‌های درمانی، همراه با برخی از داروهای خانگی، در زیر ذکر شده است:

کرم ضد قارچ 

اغلب پزشکان کرم‌هایی را برای عفونت‌های قارچی تجویز می‌کنند. این تقریباً یک قسمت اساسی از درمان است. هدف از این کرم‌ها تشکیل یک لایه محافظ بر روی عفونت قارچی است که می‌تواند باعث جمع شدن میکروب‌ها و ذرات خاک شود و به ناحیه عفونت بچسبد. این امر احتمال بدتر شدن عفونت را کاهش می‌دهد و برای ناحیه ناخن پزشک حتی ممکن است لاک ناخن ضد قارچ را توصیه کند.

داروهای خوراکی ضد قارچ

مصرف داروهای خوراکی ضد قارچ موثرترین راه برای درمان عفونت قارچی است. بهترین روش برای درمان عفونت، از بین بردن میکروب‌ها از درون است. برخی از داروهای ضد قارچ شامل تربینافین (لامیزیل) و ایتراکونازول (اسپورانوکس) هستند. هدف این داروها تشویق به رشد ناخن جدید عاری از عفونت است و به تدریج جای ناخن قدیمی را می‌گیرد. اما اشکال در مصرف داروهای خوراکی این است که ممکن است برای بزرگسالان بالای 65 سال کاملاً موثر نباشند. دلیل این امر متابولیسم کند آن‌هاست. یکی دیگر از محدودیت‌های این دارو این است که نتیجه تا پایان رشد کامل ناخن قابل مشاهده نیست، ممکن است انجام این روش 4 ماه طول بکشد.

جراحی برداشتن ناخن 

این یک فرآیند بسیار دردناک است اما پزشکان آن را هنگام ترس از شیوع عفونت به ناخن‌های دیگر و مناطق اطراف آن نیز توصیه می‌کنند. جراحی را می‌توان با داروی موضعی ترکیب کرد تا رشد قارچ را کاهش و سرعت رشد ناخن جدید را افزایش دهد. دلیل دیگری که پزشک ممکن است حذف ناخن را پیشنهاد کن، درمان عفونت قارچی در بستر زیر ناخن است، زیرا در صورت وجود ناخن روی قارچ، نمی‌توان مستقیماً دارو را در مناطق آلوده استفاده کرد.

درمان با لیزر- نور 

لیزر درمانی یکی از اختراعات اخیر و مهم در درمان عفونت‌های قارچی ناخن است. برخی از افرادی که تمایلی به مصرف داروهای خوراکی ندارند، به درمان ناخن مبتنی بر لیزر می‌پردازند. این گرانتر از سایر روش‌ها است اما عوارض جانبی مشابه مصرف داروهای خوراکی ندارد.

روغن‌های ضروری 

روغن‌های اساسی با مواد ضد باکتری، ضد میکروبی، ضد قارچ و آنتی اکسیدان‌ها بسته بندی شده اند. تمام این خواص برای از بین بردن باکتری‌ها و کاهش عفونت های آن‌ها ایده آل است. برای درمان عفونت با روغن‌های اساسی مهم است که روغنها باید 100٪ ارگانیک باشند. برخی از روغن‌های اساسی که برای درمان عفونت‌های قارچی شناخته شده اند شامل روغنهای اساسی اکالیپتوس، پونه کوهی و درخت چای است. فقط هر روز با استفاده از پنبه روی محل آلوده کمی آغشته کنید.

دهانشویه 

دهانشویه حاوی تمام درمان‌های ضد قارچی مانند تیمول، منتول و اوکالیپتوس است. این مواد می‌توانند در مبارزه با عفونت قارچی انگشتان پا و حتی ناخن شما کمک کنند. خیساندن دهانشویه برای تسریع روند بهبودی یک بار در روز توصیه می‌شود. با این حال، سعی کنید در روند کار زیاده روی نکنید زیرا دهانشویه حاوی بسیاری از مواد شیمیایی دیگر است.

روغن اُزونیزه  

روغن‌های همراه با تزریق گاز اوزون، به ویژه روغن زیتون یا روغن آفتابگردان، می‌توانند خواص درمانی عالی داشته باشند.

عصاره برگ زیتون 

زیتون از اساسی‌ترین اجزای سالادهای سالم است و گفته می‌شود روغن زیتون دارای خواص آنتی اکسیدانی است. استفاده از عصاره روغن زیتون به قسمت آلوده به تحریک سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و به سرعت برای مقابله با عفونت واکنش نشان می‌دهد.