تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۲
بونیون منطقه‌ای بزرگ‌شده یا برجسته در بخش داخلی مفصل در پایه‌ی انگشت شست پا است. بزرگ شدن درواقع نشان‌دهنده عدم تراز مفصل بزرگ انگشت (مفصل فالانگه ای متاتارس) و در برخی موارد تشکیل استخوان اضافی است. عدم تراز باعث می‌شود پایه‌ی انگشت شست پا به سمت بیرون و سرانگشت شست به سمت انگشت‌های کوچک‌تر بچرخد. این ناهنجاری بدفرمی هالوکس والگوس یا انحراف انگشتان پا نامیده می‌شود که یک ناهنجاری پیش‌رونده است و با گذشت زمان افزایش می‌یابد، اگرچه ممکن است علائم بروز نکند. بزرگ شدن مفصل در پایه‌ی انگشت شست می‌تواند باعث قرمزی، حساسیت و درد شود. یک کیسه کوچک پر از مایع (بوراسا) که در مجاورت مفصل قرار دارد نیز می‌تواند باعث التهاب (بورسیت) و منجر به تورم اضافی، قرمزی و درد شود. درد مفصلی عمیق‌تر نیز ممکن است رخ دهد زیرا آرتروز موضعی نیز در مراحل بعدی دفورمیتی ایجاد می‌شود. بونیون همچنین ممکن است در پایه‌ی مفصل کوچک‌ترین (پنجمین) انگشت نیز قرار گیرد.
چرا دچار کجی انگشت پا می‌شویم؟
اگرچه علت دقیق ایجاد بونیون هنوز مشخص نیست، به نظر می‌رسد ژنتیک و عوامل ارثی می‌توانند عملکرد غیرطبیعی پاها را تحت تأثیر قرار داده و احتمال ابتلا به بونیون را افزایش دهند. بیومکانیک نامطبوع پاها به بی‌ثباتی در ناحیه مفصل فالانگالیوم و عدم تعادل عضلانی منجر می‌شود و در نهایت باعث تغییر شکل پا می‌شود. هرچند کفش نمی‌تواند به طور مستقیم بونیون را ایجاد کند، اما ممکن است درد و سوزش را به وجود آورده و تشدید کند. بعضی از علل متداول دیگر ایجاد بونیون شامل آسیب‌های ناشی از ضربه (مانند کشش، شکستگی و آسیب عصبی)، اختلالات عصبی-عضلانی (مانند بیماری فلج اطفال) و اختلاف طول اندام (هنگامی که یک پا کوتاه‌تر از دیگر است و باعث ایجاد کجی و انحراف انگشتان می‌شود) هستند.
نشانه‌های این عارضه چیست؟
بونیون ممکن است باعث ایجاد علائم شود. علامت مکرر درد پا در منطقه مربوطه هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش است. استراحت و یا تغییر کفش احتمال گسترش این درد را از بین می‌برد. فشار کفش در این ناحیه می‌تواند موجب درد و رنج شود درحالی‌که پیشرفت آرتروز در بونون های شدید می‌تواند منجر به درد مزمن شود. علاوه بر کفش‌های نامناسب، کفش‌های با تخت بی‌دوام و سست می‌توانند باعث ایجاد فشار در مفصل بونیون و افزایش درد و بی‌ثباتی در منطقه شوند. بونیون که موجب درد مشخص می‌شود اغلب با تورم بافت نرم، قرمزی و حساسیت موضعی همراه است. مهم است که توجه داشته باشیم که در زنان پس از یائسگی درد در پایه انگشت شست می‌تواند ناشی از نقرس و آرتروز نقرسی باشد که مشابه با درد ناشی از بونون ها است.
چه کسانی در معرض این بیماری هستند؟
اغلب بونیون بر زنان تأثیر می‌گذارد و بر اساس بررسی‌ها، علائم بونیون در زنان تقریباً 10 برابر بیشتر از مردان است. استفاده از کفش‌های نامناسب، به‌ویژه کفش‌های پاشنه‌بلند و جلو باریک، ممکن است خطر ابتلا به هالوکس واگوس را افزایش دهد. همچنین، استفاده از کفش‌های تنگ برای افزایش درد و تورم بونیون مؤثر است. تحقیقات نشان داده است که شکایت از بونیون در افرادی که کفش‌های بسته می‌پوشند، شایع‌تر از افرادی است که پابرهنه راه می‌روند. همچنین، تشکیل غیرطبیعی استخوان پا در هنگام تولد و بیماری‌های آرتروز مانند آرتریت روماتوئید، عوامل خطر دیگری برای پیشرفت بونیون هستند. در برخی موارد، تنش‌های دائمی روی پا می‌تواند منجر به تشکیل بونیون شود.
عوارض
عوارض احتمالی عبارتند از:
بورسیت
بورسا یک کیسه پر از مایع است که در نزدیکی مفصل انگشت شست پا قرار دارد و آن را احاطه می کند. وقتی این مفصل به علت بنیون بزرگتر می شود، بورسا ممکن است تورم و درد را تجربه کند و می تواند به مفصل صدمه بیشتری وارد کند و ممکن است به غضروف – که بافت صافی است که مفصل را محافظت می کند – آسیب برساند. این ممکن است منجر به بروز آرتروز شود.
متاتارسالژی
متاتارسالژی زمانی است که توپ پا متورم شده و صدمه می‌بیند. هالوس واگوس می‌تواند باعث ایجاد متاتارسالژی شود و کفش‌هایی که بیش‌ازحد تنگ و یا خیلی سست هستند می‌تواند این وضعیت را شدیدتر کند. فردی که زیاد می‌دود یا می‌پرد – مثلاً بازیکنان بسکتبال_ به‌احتمال بیشتری به این مشکل دچار می‌شوند.
انگشت چکشی
بونیون می‌تواند باعث خمیدگی در مفصل میانی انگشت دوم، سوم یا چهارم انگشتان پا شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که عضلات و تاندون‌ها از موقعیت اصلی خود خارج می‌شوند.
پزشکان چگونه هالوس والگوس را تشخیص می‌دهند؟
پزشک با توجه به علائم بونیون را به‌عنوان تشخیص احتمالی در نظر می‌گیرد. آناتومی پا، ازجمله عملکرد مفصلی و پا در حین معاینه ارزیابی می‌شود. رادیوگرافی (اشعه ایکس) پا می‌تواند برای تعیین یکپارچگی مفاصل پا و برای دیدن مشکلات اساسی مانند آرتروز یا نقرس مفید باشد. اشعه ایکس یک روش عالی برای محاسبه تراز انگشتان پا در موقعیت ایستاده (تحمل وزن) است.
آیا کجی و انحراف انگشت پا درمان می‌شود؟
راه‌های مؤثر برای درمان کجی انگشت پا (هالوس والگوس) عبارتند از:
کفش مناسب
درمان‌های غیر جراحی مانند استراحت و پوشیدن کفش‌های گشادتر یا صندل (ترجیحاً با تخت حمایتی) اغلب ممکن است باعث کاهش درد مزمن ناشی ازبونیون ها شود. کفش‌های پیاده‌روی ممکن است نسبت به کفش‌های دیگر مزایایی مثل پاشنه‌ی سبک‌تر داشته باشند. این ممکن است همه‌ی چیزی باشد که بیمار برای کنترل درد ناشی از بنیون نیاز دارد. پزشک می‌تواند به بیمار کمک کند تا کفش مناسب، که فضای کافی برای انگشتان و پاشنه کمتر از 5 سانتیمتر دارد، را انتخاب کند. کفش‌های پاشنه بلند فشار روی جلوی پا را افزایش می‌دهند و می‌توانند موجب بروز مشکلات دیگر شود. از پوشیدن کفش‌هایی که تنگ هستند یا جلوی باریک دارند اجتناب کنید.
قرار دادن یخ
برای تسکین درد و تورم، یک کیسه سبزیجات یخ‌زده یا یخ خردشده را در یک حوله قرار دهید و آن را روی بونیون قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که آن را بیش از 20 دقیقه روی ناحیه قرار ندهید زیرا پا دارای بافت و عضله کمتر نسبت به سایر قسمت‌های بدن است و می‌تواند باعث یخ‌زدگی آن شود. اگر بیمار دارای آسیب عصبی و یا مشکلات گردش خون باشد، قبل از قرار دادن یخ روی پاها، با پزشک صحبت کنید.
استفاده از پد
پدهای ویژه می‌توانند روی منطقه‌ی آسیب‌دیده قرار گیرند تا درد و ناراحتی را کاهش دهند اما برای اولین بار با پزشک صحبت کنید یا یک پد را برای مدت کوتاهی آزمایش کنید تا ببینید آیا کمک می‌کند یا خیر. اگر اندازه اشتباه برای بیمار استفاده شود می‌تواند فشار را افزایش دهد و مشکلات بیشتری ایجاد کند.
دارو
داروهای مسکن مثل استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به تورم و درد کمک کنند. اگر بونیون به علت آرتروز یا مشکل دیگری ایجاد شود، پزشک ممکن است برای آن نیز دارو مصرف کند.
اسپیلنت و بریس
انواع زیادی از این نوع محصولات وجود دارد که برخی از آن‌ها انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند در داخل کفش استفاده شوند درحالی‌که دیگران سفت‌وسخت هستند که می‌توانند در شب استفاده شوند. بسیاری (به‌دروغ) ادعا می‌کنند که قادر به اصلاح بونیون هستند اما درواقع هیچ راهی وجود ندارد که این محصولات بتوانند بر نیروهایی را که بونیون را ایجاد کرده‌اند، غلبه کنند. بااین‌وجود، چون این محصولات انگشتان را در موقعیت مناسب قرار می‌دهند و فشار عضلات تاندون و پا را کاهش می‌دهند ممکن است بتوانند موقتاً درد را از بین ببرند.
ازآنجایی‌که مکانیک پاها باهم متفاوت هستند بیمار باید برخی از آزمایشات را انجام دهد تا بتواند اسپلینت یا بریس مناسب خود را دریافت کند. فقط مطمئن شوید که انتظارات خود را کنترل کنید. بعضی از مردم احساس می‌کنند که اسپلینت یا بریس کمی به بهبود وضعیت کمک می‌کنند، بعضی احساس می‌کنند که آن‌ها بسیار کمک می‌کنند، و دیگران هیچ تغییری را احساس نمی‌کنند.
کفی طبی
کفی‌های طبی برای اصلاح مکانیكی كه موجب به وجود آمدن بنیون می‌شوند مؤثر هستند. کفی طبی چرخش و انحراف غیرطبیعی انگشتان را محدود می‌کنند که به‌نوبه خود، مفصل انگشتان پا و استخوان‌های پا را تثبیت می‌کند. بنابراین کفی‌های طبی علاوه بر کم کردن درد همچنین می‌توانند مانع پیشرفت بنیون ها شوند. در موارد جدی، کفی‌های سفارشی با قیمت مناسب که مخصوص خود بیماراست اغلب لازم می‌شود اما افرادي كه مشكلات كمتري دارند ابتدا می‌توانند کفی‌های طبی آماده را امتحان كنند.
تزریق کورتون
تزریق کورتیکواستروئیدها اگرچه به‌ندرت در درمان بنیون استفاده می‌شود اما گاهی در درمان بورسای (کیسه پرشده با مایع که در اطراف مفصل است) ملتهب ناشی از بونون ها مفید هستند.
تمرینات پا
تمرینات ویژه پا باعث پیشگیری یا اصلاح بونیون نمی‌شود اما تقویت انگشت پا و عضلات پا ممکن است درد و ناراحتی را تسکین دهد و سفتی را از بین ببرد، به‌خصوص اگر مفصل دچار آرتروز است. سعی کنید از انگشتان پا استفاده کنید تا حروف الفبا را در هوا بنویسید و یا تیله‌هایی را یک‌به‌یک بلند کنید و آن‌ها را در یک‌کاسه قرار دهید. حتی کشش انگشتان پا (آن‌ها را 5 ثانیه صاف به جلو بکشید سپس آن‌ها را برای 5 ثانیه به پایین خم‌کنید) و یا کشیدن انگشت شست پا با کمک دست برای 10 ثانیه به موقعیت تراز می‌تواند به کاهش و تسکین درد ناشی از بونیون کمک کند. تمرینات را چند بار در طول روز تکرار کنید.
جراحی
اگر درمان‌های دیگر برای بیمار مؤثر نباشد پزشک ممکن است عمل جراحی انجام دهد تا انگشت شست پا را صاف کند. پزشکان معمولاً جراحی را در نوجوانی توصیه نمی‌کنند، زیرا پای هنوز هم در حال رشد است و بونون اغلب عود می‌کند.
پیشگیری
انتخاب کفش مناسب به‌ویژه کفش‌های پاشنه‌کوتاه با مقدار زیادی فضا برای انگشتان پا یکی از راه‌های اصلی جلوگیری از بونیون ها است. همیشه هنگام انتخاب کفش جدید بایستید و اطمینان حاصل کنید که آن‌ها هنگام تحمل وزن بدن نیز همچنان راحت هستند. کفش هر دو پا را بپوشید و اندازه مناسب برای پای بزرگتر را انتخاب کنید. اگر یک کفش آزادتر از دیگری باشد از یک کفی اضافی استفاده کنید. پای بزرگتر را جمع یا منقبض نکنید.
افرادی که مستعد ابتلا به صافی کف پا هستند باید از پشتیبان‌های قوس، کفی طبی یا کفش‌های طبی ویژه برای جلوگیری یا تسریع رشد بونیون استفاده کنند.
